Ekzotropia
Çfarë është ekzotropia?
Ekzotropia është një formë e strabizmit, një shtrembërim i syve. Nëse keni ekzotropi, një ose të dy sytë tuaj kthehen nga jashtë (drejt veshëve). Ky problem mjekësor mund të fillojë që në muajt e parë të jetës ose në çdo kohë gjatë fëmijërisë.
Cili është dallimi midis ekzotropisë dhe ezotropisë?
Si ezotropia ashtu edhe ekzotropia janë forma të strabizmit. Dallimi kryesor është në mënyrën se si afektohen sytë tuaj. Me ezotropinë, sytë tuaj kthehen nga brenda drejt hundës. Me ekzotropinë, sytë tuaj kthehen nga jashtë drejt veshëve tuaj.
Cilat janë llojet e ndryshme të ekzotropisë?
Ka shumë lloje të ekzotropisë, edhe pse disa studiues e kufizojnë atë vetëm në konstante (gjatë gjithë kohës) dhe me ndërprerje (vjen dhe shkon). Llojet e tjera përfshijnë ekzotropinë infantile ose kongjenitale (e pranishme në lindje ose nga foshnjëria), shqisore, të alternuar, të fituar dhe ekzotropia sekondare.
Këto janë llojet e ndryshme të ekzotropisë:
· Ekzotropia kongjenitale
Ekzotropia kongjenitale quhet edhe ekzotropia infantile. Njerëzit me këtë gjendje kanë një kthim të syrit ose syve nga jashtë që nga lindja ose herët në foshnjëri.
· Ekzotropia shqisore
Ekzotropia shqisore është një term që përshkruan ekzotropinë në një sy që tashmë nuk sheh mirë. Syri me shikim të dobët nuk është në gjendje të punojë me syrin tjetër për të parë njëkohësisht. Syri me shikim të dobët më pas kthehet nga jashtë. Kjo gjendje nuk është e kufizuar në një grupmoshë.
· Ekzotropia konstante
Në këtë lloj ekzotropie, syri ose sytë tuaj gjithmonë kthehen nga veshi. Ndodh në distanca të afërta ose të largëta. Është më pak e zakonshme se ekzotropia intermitente.
· Ekzotropia intermitente
Ekzotropia intermitente është lloji më i zakonshëm i ekzotropisë. Me ekzotropi intermitente, sytë janë të dy të drejtë dhe herë pas here njëri sy kthehet nga jashtë.
Ky shtrembërim okular zakonisht ndodh kur një person është i lodhur, i sëmurë ose kur sytë pushojnë dhe fiksohen në asgjë. Ekzotropia intermitente zakonisht nuk është serioze, por shtrembërimi mund të përkeqësohet dhe të bëhet i përhershëm.
· Ekzotropia e alternuar
Ekzotropia e alternuar është kur të dy sytë janë të pozicionuar keq dhe me kthehen nga jashtë, por veçmas dhe në kohë të ndryshme. Ekzotropia mund të alternohet midis dy syve, ose mund të ndodhë me ndërprerje. Fokusi i syve mund të ndërrohet gjatë ekzotropisë së alternuar, e cila mund të përmirësojë shikimin periferik kur syri i gabuar është i fokusuar.
· Ekzotropia e fituar
Ky lloj ekzotropie është rezultat i një sëmundjeje, traume ose gjendjeje tjetër shëndetësore, veçanërisht ato që prekin trurin. Për shembull, goditja në tru ose sindroma Down mund të rrisë rrezikun për këtë gjendje.
· Ekzotropia sekondare
Ekzotropia dytësore është një shtrembërim që ndodh pas operacionit për të trajtuar ezotropinë. Kjo mund të ndodhë te të rriturit që kanë trajtuar ezotropinë si fëmijë.
Gjendje të ngjashme
Përveç këtyre llojeve të ekzotropisë, një përqindje e lartë e njerëzve kanë gjithashtu një sy paksa të shtrembëruar që zbulohet vetëm gjatë një ekzaminimi të syrit. Kjo ekzofori nuk është e dukshme dhe nuk ndërhyn në funksionalitetin e syrit.
Pseudoekzotropia është një gjendje e zakonshme gjatë foshnjërisë, kur një ose të dy sytë duket se janë të drejtuar nga jashtë për shkak të disa veçorive morfologjike, por ato në fakt janë të pozicionuara siç duhet.
Cilat janë shenjat dhe simptomat e ekzotropisë?
Sytë që nuk përqendrohen dhe nuk punojnë në lidhje me njëri-tjetrin mund të shkaktojnë një sërë problemesh me shikimin dhe shëndetin fizik.
Përveç divergjencës së jashtme të njërit ose të dy syve, simptoma të tjera të ekzotropisë mund të përfshijnë si më poshtë:
· Ndjeshmëri ndaj dritës, duke rezultuar në mbylljen e njërit sy
· Shikimi i dyfishtë
· Pamje e paqartë
· Dhimbje dhe parehati
· Motion sickness
· Perceptimi i dëmtuar i thellësisë
· Rënie e shikimit
Kur sytë nuk fokusohen së bashku, dy imazhe të ndryshme dërgohen në tru. Njëri imazh është ajo që sheh syri i drejtë dhe tjetra është ajo që sheh syri i shtrembëruar. Për të shmangur shikimin e dyfishtë, shfaqet ambliopia ose syri dembel dhe truri injoron imazhin nga syri i shtremberuar. Kjo mund të shkaktojë dobësimin e syrit të kthyer, duke çuar në përkeqësim ose humbje të shikimit.
Komplikimet e ekzotropisë
Kjo gjendje gjithashtu mund të çojë në komplikime si:
· dhimbje koke
· probleme me lexim
· tendosje sy
· vizion i paqartë
· vizion i dobët 3D
Miopia është gjithashtu e zakonshme tek njerëzit me këtë gjendje. Sipas një studimi, mbi 90% e fëmijëve me ekzotropi intermitente zhvillojnë miopi para moshës 20 vjeçare. Studimi vë në dukje se miopia u zhvillua pavarësisht nëse fëmijët trajtoheshin apo jo për këtë gjendje.
Çfarë e shkakton ekzotropinë?
· Gjenetika: Njerëzit me ekzotropi mund ta përcjellin këtë problem shëndetësor tek fëmijët e tyre.
· Funksioni i dobët i muskujve ose nervave: Muskujt dhe nervat që kontrollojnë lëvizjen e syve ndonjëherë mund të dobësohen dhe të humbasin funksionin, duke rezultuar në ekzotropi. Pamjaftueshmëria e konvergjencës, e cila është mungesa e komunikimit të duhur midis muskujve dhe nervave, gjithashtu mund të çojë në ekzotropi.
· Sinjalet e gabuara mes trurit dhe syrit: Qendra vizuale e trurit koordinohet me sytë për të prodhuar vizion. Mund të ndodhin shumë probleme me sytë, duke përfshirë ekzotropinë, kur neuronet e retinës që mbajnë këtë sinjal dëmtohen.
· Çrregullimet neurologjike: Ka shumë çrregullime neurologjike që shoqërohen me ekzotropinë, duke përfshirë një goditje në tru, paralizë cerebrale dhe trauma.
· Shikimi i dobët: Nëse njëri prej syve ka vizion më të dobët se tjetri, syri më i dobët mund të fillojë të shfaqë simptoma ekzotropie.
Ekzotropia, veçanërisht ekzotropia intermitente, ndonjëherë nuk ka ndonjë shkak të njohur.
Faktorët e rrezikut
· Histori familjare pozitive për strabizmin (sytë të shtrembër), ambliopinë, kataraktin e fëmijërisë ose glaukomën
· Disa çrregullime gjenetike që prekin sytë
· Fëmijët e lindur para kohe ose me peshë të vogël në lindje
· Fëmijët me nëna që kanë pirë duhan gjatë shtatzënisë
· Fëmijët e lindur me sindromën Down
· Fëmijët e lindur me paralizë cerebrale
· Fëmijët e lindur me çrregullime gjenetike që ndryshojnë formën e kokës dhe fytyrës, si sindroma Crouzon.
Si trajtohet ekzotropia?
Trajtimi i ekzotropisë ndryshon, në varësi të ashpërsisë së gjendjes dhe dëshirës së personit që e ka atë. Ndonjëherë, ekzotropia me ndërprerje qëndron e lehtë ose largohet vetë. Megjithatë, trajtime të tjera përfshijnë:
· Mbulimi i syve: Syri më i fortë mbulohet, kështu që syri më i dobët bëhet më i fortë.
· Pikat e syve: Ilaçi funksionon si një formë mjekësore e mbulimit të syrit.
· Lentet korrigjuese: Doktori juaj mund të përshkruajë syze ose lente kontakti.
· Ushtrimet për sytë: Ushtrimet e syve mund të ndihmojnë nëse keni një formë ekzotropie të quajtur pamjaftueshmëri konvergjence.
· Operimi: Operacioni mund të kryhet për të shtrënguar ose liruar muskujt në një ose të dy sytë.
Për më shumë informata në lidhje me kontrollet, ekzaminimet, trajtimin, shpenzimet dhe çdo gjë tjetër rreth shërbimeve tona në kuadër të partnerëve tanë, ju lutëm na kontaktoni përmes linjave tona të kontaktit si më poshtë ose plotësojeni formularin e dhënë në webfaqe dhe ne do ju kontaktojmë shumë shpejtë:
e-mail: info@njemjek.com
Turqi: +90 541 557 37 36; Kosovë: +383 48 333 752
“Besimi i juaj është përgjegjësi për ne.”