Sëmundja e Parkinsonit
Çfarë është sëmundja e Parkinsonit?
Sëmundja e Parkinsonit është një çrregullim që prek sistemin nervor në mënyrë progressive. Çrregullimi prek disa zona të trurit, veçanërisht një zonë të quajtur substantia nigra që kontrollon ekuilibrin dhe lëvizjen. Ndërsa kjo gjendje njihet më së miri për mënyrën se si ndikon në kontrollin, ekuilibrin dhe lëvizjen e muskujve, ajo gjithashtu mund të shkaktojë një gamë të gjerë efektesh të tjera në shqisat tuaja, aftësinë e të menduarit, shëndetin mendor dhe më shumë.
Kush preket nga sëmundja e Parkinsonit?
Sëmundja e Parkinsonit prek më shumë se 4 milionë njerëz në mbarë botën dhe rreth 60,000 raste të reja identifikohen çdo vit.
Rreziku i zhvillimit të sëmundjes së Parkinsonit rritet natyrshëm me moshën, dhe mosha mesatare në të cilën fillon është 60 vjeç. Është pak më e zakonshme tek meshkujt sesa tek femrat. Kjo sëmundje përshkruhet si sëmundje e hershme nëse shenjat dhe simptomat fillojnë para moshës 50 vjeç. Rastet që fillojnë para moshës 20 vjeç referohen ndonjëherë si sëmundja juvenile e Parkinsonit.
Cilat janë simptomat e sëmundjes së Parkinsonit?
Simptomat mund të jenë të lehta në fillim. Për shembull, mund të keni një dridhje të lehtë ose një ndjenjë të lehtë se njëra këmbë është e ngurtësuar dhe zvarritet. Dridhja e nofullës është gjithashtu një shenjë e hershme e sëmundjes së Parkinsonit. Simptomat mund të prekin njërën ose të dyja anët e trupit.
Simptomat e Parkinsonit ndryshojnë. Simptomat tipike janë një kombinim i:
· dridhje ose dridhje në pushim, zakonisht në një anë në fillim
· ngurtësi e muskujve , e cila mund të shkaktojë dhimbje dhe të ndikojë në qëndrimin dhe lëvizjen
· ngadalësim i lëvizjes, gjë që mund t'i vështirësojë aktivitetet e përditshme si veshja dhe gatimi
· ndryshime në qëndrimin tuaj
Simptomat e hershme mund të jenë të paqarta dhe jo specifike, gjë që e bën të vështirë diagnostikimin. Këto mund të përfshijnë:
· lodhje
· depresion i lehtë
· shqetësim
· dhimbje të lokalizuara të muskujve
Simptoma të tjera që mund të zhvilloni me sëmundjen e Parkinsonit ndikojnë në mënyrën se si lëvizni, si p.sh.
· problemet e ekuilibrit
· të folurit e ngadalësuar
· shkrimi i dorës bëhet shumë i vogël dhe i vështirë për t'u lexuar
· ndryshimet e gëlltitjes
· presion i ulët i gjakut, veçanërisht kur kaloni nga shtrirë në ulur, ose ulur në këmbë
Ka edhe simptoma të tilla si:
· problemet e gjumit
· kapsllëk
· ngadalësim i mendimeve
· ankth dhe depresion
· ulje e ndjesisë së nuhatjes
· lodhja nuk lehtësohet nga pushimi
· rritje e prodhimit të pështymës
Çfarë e shkakton sëmundjen e Parkinsonit?
Qelizat nervore përdorin një kimikat të trurit të quajtur dopaminë për të ndihmuar në kontrollin e lëvizjes së muskujve. Me sëmundjen e Parkinsonit, qelizat e trurit që prodhojnë dopaminën vdesin ngadalë. Pa dopaminë, qelizat që kontrollojnë lëvizjen nuk mund të dërgojnë mesazhe të duhura te muskujt. Kjo e bën të vështirë kontrollin e muskujve. Ngadalë, me kalimin e kohës, ky dëm përkeqësohet. Askush nuk e di saktësisht pse këto qeliza të trurit humbasin.
Shkaktari i sëmundjes së Parkinsonit është i panjohur, mirëpo disa faktorë mund të luajnë rol, duke përfshirë:
· Gjenet. Sipas studiueseve, disa ndryshime specifike gjenetike që mund të shkaktojnë sëmundjen e Parkinsonit. Por këto janë të rralla, përveç rasteve të rralla me shumë anëtarë të familjes të prekur nga sëmundja e Parkinsonit. Megjithatë, disa variacione të gjeneve duket se rrisin rrezikun e sëmundjes së Parkinsonit, por me një rrezik relativisht të vogël të sëmundjes së Parkinsonit për secilin prej këtyre shënuesve gjenetikë.
· Shkaqet mjedisore. Faktorët mjedisorë të ndryshëm si dhe ekspozimi ndaj toksinave mund të rrisin rrezikun e sëmundjes së Parkinsonit të mëvonshëm, por rreziku është i vogël.
Si diagnostikohet sëmundja e Parkinsonit?
Diagnostifikimi i sëmundjes së Parkinsonit është i vështirë, veçanërisht në fillim të sëmundjes. Asnjë test i vetëm nuk mund të japë një diagnozë. Në diagnozë do të përfshijë që mjeku juaj t'ju flasë për simptomat tuaja dhe të bëjë një ekzaminim fizik. Mjeku juaj mund të shohë gjithashtu nëse i përgjigjeni ilaçeve që rrisin nivelet e dopaminës në trurin tuaj.
Ju mund të keni nevojë për skanime të trurit për të përjashtuar gjendje të tjera që mund të shkaktojnë simptomat tuaja. Këto mund të përfshijnë skanime MRI dhe CT ose të tjera. Mjeku juaj mund t'ju referojë gjithashtu për analiza gjaku për të kontrolluar për sëmundje të tjera.
Si trajtohet dhe a ka kurë sëmundja e Parkinsonit?
Tani për tani, sëmundja e Parkinsonit nuk është e shërueshme, por ka mënyra të shumta për të menaxhuar simptomat e saj. Trajtimet gjithashtu mund të ndryshojnë nga personi në person, në varësi të simptomave të tyre specifike dhe sa mirë funksionojnë disa trajtime. Medikamentet janë mënyra kryesore për të trajtuar këtë gjendje.
Një opsion trajtimi dytësor është një operacion për të implantuar një pajisje që do të japë një rrymë të lehtë elektrike në një pjesë të trurit tuaj (kjo njihet si stimulim i thellë i trurit). Ekzistojnë gjithashtu disa opsione eksperimentale, të tilla si trajtimet me bazë qelizat burimore, por disponueshmëria e tyre shpesh ndryshon dhe shumë prej tyre nuk janë një opsion për njerëzit me sëmundjen e Parkinsonit.
Si mund ta zvogëloj rrezikun ose ta parandaloj sëmundjen e Parkinsonit?
Sëmundja e Parkinsonit ndodh ose për arsye gjenetike ose në mënyrë të paparashikueshme. Asnjëra prej tyre nuk është e parandalueshme, dhe gjithashtu nuk mund të zvogëloni rrezikun për ta zhvilluar atë.
Për më shumë informata në lidhje me kontrollet, ekzaminimet, trajtimin, shpenzimet dhe çdo gjë tjetër rreth shërbimeve tona në kuadër të partnerëve tanë, ju lutëm na kontaktoni përmes linjave tona të kontaktit si më poshtë ose plotësojeni formularin e dhënë në webfaqe dhe ne do ju kontaktojmë shumë shpejtë:
e-mail: info@njemjek.com
Turqi: +90 541 557 37 36; Kosovë: +383 48 333 752
“Besimi i juaj është përgjegjësi për ne.”